Mart komt uit Venlo en woont momenteel in Sittard. Hij houdt zich bezig met verschillende projecten en werkt aan een mooiere, betere wereld.
Mart, hoe gaat het met je, nu?
Ik heb een heel slechte, lastige winter achter de rug. Misschien wel de eerste in mijn leven waarin ik bijna depressief was. Dat heeft ook met mijn veranderingsproces te maken en met bewustwording. Ik ben me steeds meer aan het afvragen waar we in de wereld toch eigenlijk allemaal mee bezig zijn.
Als kind snapte ik al niet waarom iedereen zoveel moest werken en waarom er zoveel stress was. Ik had denk ik toen al door had dat het leven toch om heel andere dingen zou moeten gaan. Het gaat om ons, als mensen. Ik kom uit een goed nest. Mijn vader, een aannemer die liever boer was geworden, had een boerderij met fruitbomen in de tuin. Van mijn ouders heb ik het delen en het vieren meegekregen.
Ik voel me een heel rijk mens. Ik voel me nog steeds iedere dag gezegend en ik vind het leven nog steeds een fascinerend spel, maar ik vraag me ook wel eens af of ik op de verkeerde planeet terecht ben gekomen.
Overal waar ik kom, probeer ik een samenleving te creëren die gaat om inhoud en spelplezier. Ik ben altijd wel een jeugdige rebel gebleven en ken in die zin geen grenzen. Ik heb nog steeds heel veel vuur, dat is niet te doven. Mijn gedrevenheid zal altijd blijven.
Deze kapitalistische productie-maatschappij waar we nu in zitten is totale waanzin.
We gebruiken met zijn allen zo verschrikkelijk veel energie en de voedselverspilling is enorm. De windmolens zijn de nieuwe kolencentrales. We willen gewoon op de oude voet verder. We zijn niet bezig met “Hoe kunnen we minder verbruiken?” We hebben nu de windmolens om hetzelfde te blijven doen.
Waarom niet op een plekje een paal met tien elektrische auto’s die je met elkaar deelt? Nu staat er een parkeerplaats vol met auto’s waar steeds één persoon in zit, want “het is mijn vrijheid.” Nee, het is je vrijheid niet. Als jij moet werken om die auto te kunnen betalen ben je je vrijheid aan het verkopen. Misschien bestaat vrijheid helemaal niet, want je wordt hier op aarde geworpen en je hebt het traject te bewandelen. Kapitalisme is moderne slavernij.
Zet liever overal eens wat meer massagetafels neer. Vier eens wat meer. Ben blij, voel vrijheid in je hart. Feestje, drankje, spel. Werken, prima, maar vraag je es wat vaker af waarom. Ik ben in elk geval niet mijn hele leven bezig om een hypotheek en zestien nieuwe auto’s bij elkaar te werken.
Mart, waar word je blij en gelukkig van?
Ik heb in Venlo en nu ook weer in Sittard-Geleen heel mooie mensen ontmoet met wie ik erg leuke dingen aan het doen ben. Er is in Munstergeleen in het gebied rond de Geleenbeek een aantal waanzinnige openbare fruitboomgaarden.
Er komen duizenden kilo’s appels van die bomen af. Niemand plukt ze. Mensen kopen liever uit Chili of waar dan ook vier appeltjes voorverpakt in plastic, terwijl het hier gewoon aan de boom hangt. Toen ik daar voor de eerste keer liep vond ik het raar dat al dat fruit niet werd geplukt en dat er geen feestjes en picknicks in de boomgaarden waren. Ik ben met een aantal mensen samen feesten, filmavonden en andere activiteiten gaan organiseren in de boomgaard.
Natuurmonumenten en gemeenten hebben geen geld, dus ik ben met mede-burgers nu op drie verschillende plaatsen fruitbomen aan het snoeien. Daar word ik blij van. Als ik aan het snoeien ben verlies ik tijd en dimensie. Geef mij een pipowagen en een vriendin en ik rij heel Limburg door. Mij hoor je komende twintig jaar niet meer, ik snoei wel. Zo simpel kan het leven zijn.
Wie inspireert je om dingen anders te doen of om nieuwe dingen te doen?
Ik bouw met een school bijenhotels. Ik spreek mensen van een duurzame kozijnen-fabriek, mensen die bezig zijn om plastic uit te bannen en van allerlei andere projecten doen. Daar word ik helemaal blij van. Elk mens heeft een verhaal.
Jij inspireert me ook. Erik, jij bent met iets heel moois bezig. Jij portretteert mensen die bezig zijn met veranderingsprocessen, je ontmoet mensen die iets te vertellen hebben. Wie doet dat? Jij doet het. Dat is het verschil. Jouw bijdrage is wezenlijker dan de bijdrage van Shell, alleen Shell komt weg met belastingontduiking, hoe legaal dat ook is opgezet door de fiscus. Jij doet iets veel waardevollers. In feite zou jij daar ook gewoon fatsoenlijk voor beloond moeten worden.
Ik blijf mezelf en anderen spiegelen en vragen: “Waar zijn we mee bezig?”
Ik word ook blij van zowat elke Tegenlicht-aflevering van de VPRO. Dat pionieren en dingen anders zien is ook wel nodig.
Ik ben met iemand bezig met een Tiny House project. Ze heeft vanaf haar veertiende de ziekte van Lyme. Ze voelt zich schuldig omdat ze niet kan werken omdat ze ziek is. We zouden het moeten omdraaien en de volgende die haar daarop afrekent of aanspreekt moeten vragen: “Wil je ruilen?” “Wil je mijn ziekte hebben?”
We zijn compleet gefocust op de verkeerde dingen. Het gaat in deze wereld alleen maar om geld, materie, inkomen, je baan. Als ik ergens een Tiny House wil bouwen met gerecycled materiaal dan loop ik tegen bergen regels en vergunningen aan en mensen die me vertellen dat het allemaal niet zomaar kan. “Waar is mijn vrijheid om ergens te wonen?” vraag ik dan aan zo’n gemeente. Die vrijheid is er dus niet.
Welke dingen die je ooit gedaan hebt zou je nog wel eens willen doen?
Het fotoboek Mooie Mensen/Moeëje Minse was een heel mooi project. We hadden een ontmoeting met iemand, een verhaal en we maakten een foto.
Het hele project met het Nedinco-fabriekspand en Stichting De Kultuurfabriek, zoiets zou ik graag nog eens doen. Ik heb de expositie over de oorspronkelijke architect van het Nedinsco-gebouw mee mogen opzetten. Dat was een heerlijke achtbaan.
Het heeft me laten zien dat alles kan, Erik. Alles is mogelijk. Als wij van vandaag op morgen de wereld willen veranderen dan kan dat. Het betekent alleen dat er een heleboel neuzen dezelfde kant op moeten.
We zouden vanaf school of vanaf de eerste levenslessen het veel meer kunnen hebben over delen. Je moet jezelf niet tekort doen, maar als je iemand anders geen bordje eten meer kunt geven of welkom kunt heten, wat heb je dan? Daar moeten we veel meer mee opgroeien.
Humaan gezien zou je voedsel moeten produceren om iedereen te voeden. Er wordt nu voedsel geproduceerd om geld te verdienen. Dat maakt het verhaal compleet anders.
We stellen ons geen vragen meer, we nemen onze eigen regie niet meer. Ik snap er af en toe helemaal niks meer van. Als morgen de Aarde gaat hoesten en die kucht ons er van af, dan zijn we dat zelf schuld. De Aarde gaat wel door.
Wij zijn opgegroeid met het beeld van de Eerste, Tweede en Derde Wereld. Als dat op school in de geschiedenisboekjes staat dan word je als kind toch vergiftigd?
Moet ik iemand die anders leeft dan wij hier gewend zijn dan kwalificeren als “minder dan wij?” of “De Derde Wereld”? “Hoe kunnen die mensen nu gelukkig zijn, ze hebben helemaal geen spullen.” Dat is toch erg?
Heb jij nog een wens?
Mijn grote wens is dat we collectief gaan wakker worden. Ik bid daar iedere dag voor. Omdat we het waard zijn. Wij zijn het met zijn allen waard om andere wegen in te slaan. Holistisch gezien moeten we wat minder stress gaan bouwen en minder troep gaan produceren, dan komen we misschien stappen vooruit.
Ik ben voorstander om iedereen een basisinkomen te geven. Laat de wereld verder zijn werk maar doen. Eten en drinken en dingen produceren blijven we toch wel doen.
Ik denk dat het basisinkomen een mogelijkheid is om te ontsnappen aan de gekte die we nu hebben.
De oude wereld heeft angst om dat toe te laten. De keizers zijn geruild voor de managers. “Houd jij ze arm, houd ik ze dom.” We draaien nog steeds hetzelfde circus. Het is niet gebaseerd op vrijheid en positiviteit.
Ik geloof er niks van dat jij en ik straks op de bank gaan liggen op het moment dat wij ons eerste basisinkomen binnenkrijgen. Jij gaat door met je project en ik ga door met mijn dingen. Laten we kijken wat er in de wereld kan gebeuren zonder voorwaarden.
Ik ben met mensen die ik niet kende bomen gaan snoeien. Die mensen zijn mijn nieuwe vrienden en kennissen geworden. Als we gesnoeid hebben hoor ik de bomen zingen. De bomen zeggen: “Gelukkig, er is nog iemand langsgekomen die me aandacht gegeven heeft.”
We zijn in staat de Hof van Eden te re-creëren. Sterker nog, we hebben het al. We hebben een waanzinnig mooie natuur, waanzinnig mooie mensen en waanzinnig mooie dieren en planten. We zouden in een vloed van liefde tot een heel andere realiteit kunnen komen.
We moeten anders gaan kijken naar hoe we nu werken, we mogen anders naar elkaar gaan kijken. Kijken naar de zielwaarde.
Ieder mens is hier op aarde gekomen om te gloriëren. We moeten dingen gaan doen die er echt toe doen.
Informatie over een van de projecten waarbij Mart betrokken is staat op de web-pagina van Plök!
